Marathi Grammar Mock Test मराठी व्याकरण संभाव्य सराव प्रश्नसंच 23

प्रमाणलेखनानुसार ‘रक्षा बंधन’ हा शब्द अचूक आहे, आणि ‘मुहूर्त’, ‘साधून’, ‘निश्चित’ हे शब्दही योग्य आहेत. इतर पर्यायांमध्ये ‘रक्षाबंधन’, ‘रक्साबंधन’, ‘निच्चीत’ असे चुकीचे लेखन आहे.

‘उपसंहार’ म्हणजे एखाद्या लेखनाचा किंवा भाषणाचा शेवटचा भाग, ज्यामध्ये मुख्य मुद्द्यांचा सारांश दिला जातो.

‘सिंह’ साठी ‘केसरी’ आणि ‘मृगेंद्र’ हे समानार्थी शब्द आहेत, कारण दोन्ही शब्द सिंहाला संबोधतात. इतर पर्यायांमध्ये ‘कपी’, ‘वायस’, ‘मृग’ हे सिंहाचे समानार्थी नाहीत.

‘सत्कृत्य’ म्हणजे चांगले कृत्य, तर ‘दुष्कृत्य’ म्हणजे वाईट कृत्य, जे त्याचे विरुद्ध आहे. इतर पर्यायांचा अर्थ वेगळा आहे.

सैनिकांच्या पराक्रमाची आठवण झाल्यावर ‘अंगावर काटा उभा राहतो’ हा वाक्प्रचार योग्य आहे, कारण तो तीव्र भावनिक प्रभाव दर्शवतो.

प्रमाणलेखनानुसार संवादासाठी अवतरणचिन्हे (”) आणि प्रश्नार्थी वाक्यासाठी प्रश्नचिन्ह (?) योग्य आहे. ‘मी म्हणालो’ नंतर स्वल्पविराम (,) आवश्यक आहे.

‘धर्माचरण’ हा तत्पुरुष समास आहे, कारण ‘धर्मासाठी आचरण’ असा विग्रह होतो.

हा वाक्प्रचार दोन गोष्टींमधील खूप मोठा फरक दर्शवतो.

विध्यर्थी रूपात वाक्याची आज्ञा किंवा सल्ला देणारी रचना ‘करावास’ ने दर्शविली जाते.

‘खंक’ म्हणजे पैशाशिवाय किंवा गरीब, ज्याचा समानार्थी शब्द ‘द्रव्यहीन’ आहे.

‘पाट्या टाकणे’ म्हणजे नाइलाजाने किंवा बळेच काम करणे.

‘कुप्रसिद्ध’ म्हणजे वाईट प्रसिद्धी, तर ‘सुप्रसिद्ध’ म्हणजे चांगली प्रसिद्धी, जे त्याचे विरुद्ध आहे.

‘कपर्दीक’ हा शब्द प्रमाणलेखनानुसार बरोबर आहे, ज्याचा अर्थ पैशाशिवाय आहे.

संत एकनाथ यांनी भारूड हा लोकप्रिय काव्यप्रकार रचला, ज्यामध्ये सामाजिक आणि धार्मिक संदेश दिले गेले.

हे वाक्य कर्मणी प्रयोगात आहे, कारण कर्ता ‘आम्ही’ ने ‘मुखवटा चढवला’ ही क्रिया केली आहे.

ही म्हण पैसे खर्च केल्याने कामे होतात, असा अर्थ दर्शवते.

‘पांथस्थ’ म्हणजे प्रवास करणारा, म्हणजेच प्रवासी.

सुरेश भट यांचे गझलसंग्रह ‘रूपगंधा’ आणि ‘एल्गार’ हे प्रसिद्ध आहेत.

उंचावरून पडणारा पाणलोट म्हणजे ‘धबधबा’.

‘खल केला’ म्हणजे गंभीर चर्चा केली, जो युद्ध रणनीतीसाठी योग्य आहे.

‘चलत् चित्रव्यूह’ हे अरुण खोपकर यांचे संस्मरण आहे.

‘विनाकारण’ म्हणजे कारणाशिवाय, तर ‘सकारण’ म्हणजे कारणासह, जे त्याचे विरुद्ध आहे.

तपाचरण’ हा तत्पुरुष समास आहे, ज्याचा विग्रह ‘तपासाठी आचरण’ असा होतो.

हे वाक्य भावे प्रयोगात आहे, कारण क्रिया ‘नेले’ ही भाववाचक आहे.

ही म्हण आहे: ‘घरचे झाले थोडे आणि व्याह्याने धाडले घोडे’, ज्याचा अर्थ आहे घरचे कमी पडले आणि बाहेरच्यांनी जबरदस्ती केली.

‘हात गगनाला पोचले असे वाटले’ हा वाक्प्रचार यशस्वी होण्याच्या आनंदाला दर्शवतो.

‘कर्णमधुर’ म्हणजे कानाला गोड वाटणारा, तर ‘कर्णकटू’ म्हणजे कानाला कठोर वाटणारा, जे त्याचे विरुद्ध आहे.

‘बुभुक्षित’ हा शब्द प्रमाणलेखनानुसार बरोबर आहे, ज्याचा अर्थ भुकेला आहे.

‘सीमा’ चा अर्थ मर्यादा, हद्द किंवा शीव आहे, पण ‘समूह’ हा समानार्थी नाही, कारण त्याचा अर्थ गट आहे.

‘द्विरेफ’ म्हणजे भुंगा किंवा भ्रमर.

हे वाक्य कर्तरी प्रयोगात आहे, कारण ‘दात’ हा कर्ता आहे आणि ‘दुखायचा थांबला’ ही क्रिया त्याने केली आहे.

‘श्यामसुंदर’ हा कर्मधारय समास आहे, कारण ‘श्याम आणि सुंदर’ असा विशेषण-विशेष्याचा संबंध आहे.

हे वाक्य स्वार्थी आहे, कारण ते सामान्य वर्णन करते.

आशा बगे यांची ‘भूमी’ ही कादंबरी साहित्य अकादमी पुरस्कारप्राप्त आहे.

‘विजयोन्माद’ हा तत्पुरुष समास आहे, ज्याचा विग्रह ‘विजयाचा उन्माद’ असा होतो.

‘हिरण्य’ म्हणजे सोने किंवा सुवर्ण.

‘अनुमती’ चे समानार्थी शब्द ‘परवानगी’ आणि ‘संमती’ आहेत.

ही म्हण आहे: ‘दगडाचे नाव धोंडा आणि धोंड्याचे नाव दगड’, ज्याचा अर्थ नाव बदलले तरी स्वरूप तेच राहते.

‘अनुज’ म्हणजे धाकटा भाऊ, तर ‘अग्रज’ म्हणजे मोठा भाऊ, जे त्याचे विरुद्ध आहे.

हा वाक्प्रचार पूर्ण पराभव दर्शवतो.

‘उत्सुकतेने मी झोपलो’ ही श्याम मनोहर यांची कादंबरी आहे.

हे वाक्य उद्वारार्थी आहे, कारण ते भावनिक उद्गार व्यक्त करते.

‘गिळंकृत करतात’ म्हणजे पुस्तके परत न करणे, जो या संदर्भात योग्य आहे.

नकारार्थी रूपात ‘काही लहान रक्कम नाही’ हा योग्य पर्याय आहे.

ही म्हण वैभव नष्ट झाल्यावर त्याच्या खुणा राहतात, असा अर्थ दर्शवते.

सैन्याची चक्राकार रचना म्हणजे ‘चक्रव्यूह’.

हा वाक्प्रचार सतत बोलणे किंवा बडबड करणे दर्शवतो.

‘उत्कर्ष’ म्हणजे प्रगती, तर ‘अपकर्ष’ म्हणजे अधोगती, जे त्याचे विरुद्ध आहे.

‘टीकास्वयंवर’ हा भालचंद्र नेमाडे यांचा ग्रंथ आहे.

हे वाक्य भावे प्रयोगात आहे, कारण ‘रोखले’ ही क्रिया भाववाचक आहे.