राज्यशास्त्र सराव पेपर 198 Solve Now

जगातील सर्वात मोठे लिखित व सर्वाधिक व्यापक संविधान कोणत्या देशाचे आहे ?

भारतीय संविधान कसे आहे ?

भारतीय संविधानावर सर्वाधिक प्रभाव पडला ?

भारतीय संविधानामध्ये ‘संघराज्य’ या शब्दाऐवजी कोणता शब्द वापरला आहे ?

खालीलपैकी कोणते वशिष्टये भारतीय व अमेरिकन संविधानात एकसमान आहे ?

भारतीय संविधानाबद्दल म्हटले जाते की, भारतीय संविधान हे –

भारत हे संघराज्य आहे’ वास खालीलपैकी कोणते तत्त्व आधार देत नाही ?

सामान्यपणे लिखित घटना हे संघराज्यीय शासनव्यवस्थेचे वैशिष्ठे असते पण पुढीलपैकी कोणत्या देशात एकात्म प्रकारची राज्यव्यवस्था असुनही लिखित घटना आहे ?
अ) भारत ब) फ्रान्स
क) ऑस्ट्रेलिया

सामान्यपणे द्विगृही संसद हे संघराज्यीय शासनव्यवस्थेचे वैशिष्ठ्ये असते पण पुढीलपैकी कोणत्या देशात एकात्म प्रकारची राज्यव्यवस्था असूनही द्विगृही संसद अस्तित्वात आहे ?
अ) ब्रिटन ब) चीन
क) कॅनडा

संघराज्यीय शासनव्यस्था असलेल्या देशांमध्ये राज्यांना (Units of Federation) ला वेगवेगळ्या देशात वेगवेगळी नावे आहेत. यासंदर्भात पुढीलपैकी अयोग्य जोड्या निवडा.
देश तेथील राज्यांच नाव
अ) अमेरिका : स्टेटस्
ब) स्वित्झर्लंड : प्रोव्हीन्सेस
क) रशिया : रिपब्लिक
ड) कॅनडा : कँटून

पुढे दोन विधाने दिले आहेत त्यांच्यातील कारण स्पष्टीकरण ओळखा.
विधान अ) भारत हा देश केवळ आकाराने मोठा नसून भारतातील निरनिराळ्या धर्म, जात, भाषा इ. मुळे भारतात खुप मोठ्या प्रमाणावर विविधता आहे.
विधान ब) भारताने संघराज्यीय शासनव्यवस्था स्वीकारली आहे.

भारतीय राज्यव्यवस्थेतील पुढीलपैकी कोणती वैशिष्ठे संघराज्यविरोधी (Antifederal) किंवा एकात्म व्यवस्थेकडे झुकणारी आहेत ?
अ) घटनेची लवचिकता.
ब) घटनेची सर्वोच्चता.
क) एकच घटना
ड) राज्यसभेत वेगवेगळ्या राज्यांना वेगवेगळे प्रतिनिधीत्व

पुढीलपैकी कोणत्या देशात दुहेरी नागरिकत्व अस्तित्वात आहे?
अ) अमेरिका
ब) स्वित्र्झलँड
क) ऑस्ट्रेलिया

घटनेच्या कलाम २२ अंतर्गत, काही गोष्टींच्या अपवाद वगळता प्रतिबॅन्क स्थानबद्धते अंतर्गत जास्तीत जास्त किती काळ एखाद्या व्यक्तीला स्थानबद्ध केले जाऊ शकते

भारतीय नागरिकांना उपलब्ध असलेल्या घटनमक संरक्षणाच्या हक्काच्या खलपैकी कोणत्या तरतुदी आहे? अचूक उत्तराचा योग्य तो संकेत निवडा
अ) मूलभूत हक्काची अंमलबजावणी व्हावी यासाठी नागरीक न्यायालयात दाद मागू शकतात
ब) मूलभूत हक्काची अमलबजावणी व्हावी यासाठी सर्वोच्च न्यायालय परदेशात काढू शकते
क) सास\संसद दोन तृतीयांश बहुमताने घटनात्मक संरक्षणाचा निलंबित करू
ड) सर्वोच्च न्यायालयाच्या अधिकारांना धक्का न न्यायालयांना या हक्कांच्या अंमलबजावणी चे अधिकार संसद देऊ शकते.

भारतीय राज्यघटनेत खालीलपैकी कोणते मूलभूत कर्तव्य समाविष्ट नाही ?

१९७८ च्या ४४ व्य घटनादुरुस्ती अधिनियमाद्वारे राष्ट्रीय आणीबाणीच्या संदर्भात खालीलपैकी कोणती तरतूद केलेली नाही

खालील विधाने विचारात घ्या
अ) मूळच्या राज्य घटनेत उपराष्ट्रपती ची निवड संसदेच्या दोन्ही सभागृहामध्ये सायनकट बैठकीत व्हाव्ही अशी तरतूद होती.
ब) १९६१ च्या ११ व्या घटनादुरुस्ती चे उपराष्ट्रपती च्या निवडीची पद्धत बदलण्यात आली.
क) उप्राष्ट्रपतीची निवड दोन्ही सभागृहाच्या केवळ निर्वाचित सदस्यांच्या निवडणूकमंडळाकडून केली जाते.
ड) निवड मंडळ अपूर्ण होते या कारणास्तव उप्राष्ट्र्पतीच्या निवडणुकीला आव्हाहन देता येत नाही.

खालीलपैकी कोणते विधान /चुकीचे आहे / त ?
अ) लोकसभेत अविश्वास ठराव कोणत्या कारणावरून आधारित आईच, हे स्पष्ठ करावे लागते
ब) लोकसभेत अविश्वास ठराव दाखल करून घेण्यासंबंधीची पद्धती हि लोकसभेच्या नियम १९८ मध्ये सांगितली आई.
क) अविश्वास ठराव एकदा दाखल झाल्यावर तो दाखल करण्यास मंजुरी मिळाल्यापासून दहा दिवसांच्या आत चर्चेस घेतल . गेला पाहिजे
ड) इटलीमध्ये सरकारला संसदेच्या दोन्हीही सभागृहाच्या पाठिंब्याचे गरज असते.

भारतीय आयोगाबाबत खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे.

भारताच्या उप्राष्ट्रपतीबाबत खालीलपैकी कोणते विधान चुकीचे आहे ?
अ) या पदासाठी असलेल्या निर्वाचन मंडळामध्ये संसदेच्या दोन्ही सभागृहाच्या निर्वाचित सदस्यांचा समावेश असतो.
ब) ते राष्ट्रपतींच्या अनुपास्थिमध्ये सहा महिन्यांपेक्षा जास्त काळ नाही इतक्या कालावधीसाठी राष्ट्रपती पदावर राहू शकतात.
क) या पादाच्या निवडणुकीसाठी किमान २० मतदार प्रस्तावाक आणि २० मतदार हे अनुमोदक असणे आवश्यक असते.

खालीलपैकी कोणते विधान /विधाने बरोबर आहेत?
अ) लोकसभेला नव्हे तर फक्त राज्यसभेतच नामनिर्देशित सभासद असतात
ब) राज्यसभेवर अँग्लो इंडियन ह्या जमातीचे दोन सभासद नेमण्याची घटनात्मक तरतूद आहे.
क) किती नामनिर्देशित सभासदांना केंद्रीय मंत्री बनवावे याबाबत राज्यघटनेत कोणतेही बंधन नाही
ड) नामनिर्देशित सभासद राष्ट्रपती आणि उपराष्ट्रपती अशा दोन्ही निवडणुकीत मतदान करू शकतात.

खालील पैकी कोणती विधाने बरोबर आहेत?
अ) संसद कर वाढवू शकते
ब) संसद कर कमी करू शकत नाही
क) संसद कर कमी करू शकते
ड) संसद कर वाढवू शकत नाही
ई) क ,ड आणि ई

खालील विधाने पहा :
अ) राष्ट्रपतींच्या पूर्वसंमतीशिवाय धन विधेयक संसदेत मांडले जात नाही
ब) केंद्र व राज्य सरकारांमधील करांचे वितरण करण्यासाठी पंतप्रधानांकडून वित्त आयोगाची नेमणूक केली जाते
वरीलपैकी कोणते विधान बरोबर आहे

राष्ट्रपती लोकसभेकरिता कोणत्या समाजाच्या दोन सदस्यांची नेमणूक करतात ?

जेव्हा _____अविश्वास ठराव संमत होतो तेव्हा मंत्रिपरिषद बरखास्त होते

भारताच्या राष्ट्रपतींकडून राज्यसभेवर किती सदस्यांची नियुक्ती केली जाऊ शकते

खालीलपैकी कोणत्या निवडणुकांचे संचालन भारताच्या निवडणूक आयोगाकडून केले जाते नाही

धनविषेयक ___-प्रस्तुत केले जाते

वित्त विधेयक लोकसभेत मांडण्यासाठी कोणाची शिफारस आवश्यक असते

राष्ट्रपतींकडून लोकसभेतमध्ये ____-अँग्लो इंडियन सदस्य नेमले जातात

देशातील कायद्यांची निर्मिती करणारी सर्वोच्च संस्था म्हणजे ___होय

संविधान सभे बाबत खलीलपैकी कोणती विधाने सत्य आहेत ?
अ) ती प्रौढ मताधिकारवर आधारित नव्हती ब) ती प्रत्यक्ष निवडलेली संस्था होती
क) ब्रिटिश भारतास २९२ जागा देण्यात आल्या होत्या ड) ती विविध समित्यांद्वारे कार्य करीत असावं

खालील विधानांचा विचार करा
अ) डॉ. बी. आर आंबेडकर हे मसुदा समितीची अध्यक्ष होते
ब) श्री. एच. जे. खांडेकर हे या समितीचे सदस्य होते

खालील पैकी १९३५ च्या भारत सरकारच्या कायद्यासाठी वैशिष्टये कोणती
अ) प्रांतीय स्वायतत्ता
ब) संघराज्याचे न्यायालय
क) केंद्रात द्विद्दल राज्यपद्धती
ड) दोन सभागृह असलेले संघीय कायदे मंडळ

राजकुमारी अमृत कौर ह्या कोणत्या मतदार संघातून संविधान सभेवर निवडून आल्या होत्या

९ डिसेंबर १९४६ रोजी दिल्ली येथे घटना समितीची पहिली बैठक घेण्यात आली. या समितीचे तात्पुरते अध्यक्ष पुढीलपैकी कोणत्या व्यक्तीने कामकाज पहिले ?

प्रशासकीय सेवकांसाठी विद्यापीठाची पदवी हि आवश्यक बाब असू नये असे कोणत्या आयोगाने म्हटले आहे

राज्य प्रशासकीय लवादाच्या अध्यक्षाची नेमणूक कोण करतात

राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाचे अध्यक्ष आणि सदस्यांची नेमणूक खालीलपैकी सदस्य असलेली समिती करते
अ) लोकसभेचे अध्यक्ष ब) राज्यसभेचे उपाध्यक्ष
क) लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते ड) राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेते
ई) पंतप्रधान फ) केंद्रीय गृहमंत्री

प्रशासकीय सेवांसाठी विद्यापीठाची पदवी हि आवश्यक बाब असू नये असे असे कोणत्या आयोगाने म्हटले आहे

राज्य प्रशासकीय लवादाच्या अध्यक्षांची नेमणूक कोण करतात

राष्ट्रीय मानवाधिकार आयोगाचे अध्यक्ष आणि सदस्यांची नेमणूक खालीलप्रमाणे सदस्य असलेली समिती करते
अ) लोकसभेचे अध्यक्ष ब) राज्यसभेचे उपाध्यक्ष
क) लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते ड) राज्यसभेतील विरोधी पक्षनेते
ई) पंतप्रधान फ) केंद्रीय गृहमंत्री

केंद्रीय लोकसेवा आयोगाच्या अध्यक्षांचा निर्धारित कार्यकाळ

राज्य लोकसेवा आयोगाच्या अध्यक्षांची बडतर्फी कोण करू शकतो

खालीलपैकी कोणती व्यक्ती, संस्था, चळवळी संबंधी सन २०१२-२०१३ मध्ये शताब्दी नव्हती

भारत हे एक—- आहे.

संविधानाच्या कितव्या भागात भारतीय संघ व त्याचे राज्यक्षेत्र याचे विवेचन आहे ?

भारतीय संविधानाच्या कलम किती मध्ये भारतीय संघ व त्याचे राज्यक्षेत्र वर्णीत केलेले आहे ?

”भारताचा बिस्मार्क’ ही उपाधी वल्लभभाई पटेल यांना त्याच्या कोणत्या कार्यासाठी दिली जाते ?